AI กับจริยธรรม – เราควรไว้ใจ AI แค่ไหน

ในยุคที่ปัญญาประดิษฐ์ (AI) เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของเราอย่างรวดเร็ว ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การเรียน หรือแม้แต่การตัดสินใจในเรื่องสำคัญ คำถามที่ตามมาคือ เราควรไว้ใจ AI แค่ไหน? และ AI ควรมีขอบเขตทางจริยธรรมอย่างไร?

AI สามารถช่วยตรวจจับภัยคุกคามทางไซเบอร์ วิเคราะห์ข้อมูลเพื่อป้องกันอาชญากรรม หรือแม้แต่ช่วยวินิจฉัยโรคได้อย่างแม่นยำ แต่ในทางกลับกัน หากระบบ AI ถูกออกแบบหรือใช้งานโดยไม่มีการควบคุมที่ดี ก็อาจกลายเป็นเครื่องมือในการละเมิดสิทธิ์ หรือสร้างความเสียหายได้ เช่น การใช้ AI ในการสอดแนม หรือการตัดสินใจที่ผิดพลาดในระบบอัตโนมัติ

AI ต้องใช้ข้อมูลจำนวนมหาศาลในการเรียนรู้และตัดสินใจ ซึ่งรวมถึงข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้งาน เช่น พฤติกรรมการใช้งาน ความสนใจ หรือแม้แต่ข้อมูลสุขภาพ คำถามคือ ใครควบคุมข้อมูลเหล่านี้? และ เรามีสิทธิ์ในการปกป้องข้อมูลของตัวเองมากน้อยแค่ไหน? หากไม่มีการกำกับดูแลที่ชัดเจน AI อาจกลายเป็นเครื่องมือในการละเมิดความเป็นส่วนตัวได้อย่างง่ายดาย

หนึ่งในประเด็นสำคัญคือ ใครควรมีอำนาจในการควบคุม AI? ควรเป็นรัฐบาล บริษัทเทคโนโลยี หรือประชาชนทั่วไป? การกำหนดกฎเกณฑ์และจริยธรรมในการพัฒนา AI เป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้แน่ใจว่า AI จะไม่ถูกใช้ในทางที่ผิด เช่น การเลือกปฏิบัติ การสร้างข่าวปลอม หรือการตัดสินใจที่ไม่เป็นธรรม

คำตอบคือ เราควรไว้ใจ AI “เท่าที่เราควบคุมได้” การพัฒนา AI ต้องมาพร้อมกับจริยธรรม ความโปร่งใส และการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย ไม่ใช่เพียงแค่เทคโนโลยีที่ล้ำหน้า แต่ต้องเป็นเทคโนโลยีที่ “รับผิดชอบ” ต่อสังคมด้วย

ผู้เขียน นางสาวปวีณา กรงทอง